NGON NGON BÁNH TÉT

Tết lại về,giữa không khí nồng vị mặn của biển làm cho những cơn gió chướng Vũng Tàu thêm ào ạt,tết đã đến gần lắm rồi.Biết bao là lo toan cho một năm cũ sắp hết, năm mới sắp đến cứ làm  tôi xao động chuyện đời mênh mông,tối ngồi lặng yên suy nghĩ linh tinh thì mùi bánh tét nấu thoảng qua từ nhà hàng xóm khiến tôi lại chút nào lãng đãng.Ừ nhỉ, bánh tét bấy lâu nay không còn là đặc sản tết mà được  bán quanh năm,hương vị đó khó lẫn với bất kỳ hương vị nào khác, nếu tinh tế hơn, ta vẫn thấy mùi bánh tét khác hẳn bánh chưng xứ bắc bởi mùi của lá chuối và lá dong.

Bánh tét được gói lá chuối, loại lá trong miền nam có quanh năm và dư dả, miền nam có lá chuối trù phú dùng để gói các loại nhưng tôi vẫn thích lá chuối gói bánh tét.Cũng nếp, đậu xanh và thịt ba chỉ, tiêu, hành, muối,bánh tét còn được gói với nhân là trái chuối,đậu xanh, đậu đỏ,đậu đen,dừa… dùng cho người ăn chay! Thậm chí được gói bằng nhân trứng vịt muối, thịt heo quay,thịt gà,nấm đông cô.Miền tây còn có loại bánh tét chữ, cắt bánh ra có chữ rất đẹp và ý nghĩa…khiến tôi rất nể các mẹ, các chị tài hoa đã chế biến tuyệt vời bánh tét phong phú phục vụ khẩu vị người dùng mà còn thỏa mãn mắt nhìn. Bánh tét ở Bà Rịa Vũng Tàu cũng có thương hiệu ở Đất Đỏ,vào mùa bắp có bánh tét bắp ăn quên thôi,dẻo thơm phức.

Mà thôi, bài này tôi kể về bánh tét ngày tết cổ truyền dân tộc ở  Vũng Tàu nơi tôi  đón 60 cái tết trong cuộc đời mình.Bánh tét thời tôi còn nhỏ chỉ được làm  khi có giỗ chạp và tết, vì thế mà tôi rất thích giỗ, tết để được hòa mình vào không khí chuẩn bị công phu cho những đòn bánh tét được làm ra.Đầu tiên phải chọn nếp bún,loại nếp ngon mà bây giờ khá hiếm, đậu xanh cũng phải tuyển loại ngon, thịt ba chỉ ngon, đều đặn đủ nạc mỡ.Nếp ngâm,gút sạch để ráo,đậu xanh đãi vỏ, hấp chín giã nhuyễn, thịt ướp muối, tiêu, hành vừa ăn,được  cắt dài vừa độ của bánh tét muốn gói.Lá chuối được cắt tỉ mỉ, lau sạch nhúng sơ vào nước sôi cho mềm,chẻ lạt tre, bây giờ người ta cột bằng dây nylon xanh đỏ, tôi nhìn vẫn không hấp dẫn bằng lạt tre.Quan trọng là người gói phải chắc tay,dỗ tròn bánh và cột dây thật khéo.

Công đoạn nấu bánh hấp dẫn đám trẻ háo hức mong chờ những cái bánh ú, bánh “muội” được  vớt sớm hơn thỏa mãn cơn đói bụng.Thường thì nấu bánh tét rất lâu, phải hơn 5, 6 tiếng bánh mới chín nếu nấu khoảng 10 đòn lớn vừa nên lũ trẻ ngủ một giấc dậy bánh vẫn chưa chín là thế.Khi bánh chín sẽ được treo cho ráo, nguội khoảng vài giờ sau ăn bánh sẽ dẻo ngon thay vì ăn nóng.Tôi thì mê nhất ngồi nhìn lửa cháy tí tách và những lần châm nước vào nồi, hơi khói bốc lên nóng rực, mùi bánh thơm lừng.Sau này bánh tét còn được nấu bằng nồi áp suất cho nhanh nhưng với tôi, bánh nấu nồi áp suất không có mùi thơm của hơi củi, bánh ít dẻo ngon hay do tôi vọng tưởng chuyện nấu bánh ngày xưa mà nghĩ ra vậy.Bánh tét bây giờ có kỹ nghệ sản xuất hàng loạt bán quanh năm,bánh tiện lợi cho bất cứ ai lót dạ sáng trước khi đi làm,thậm chí trưa, chiều,tối!

Khi canh nấu bánh tét sẽ có bao nhiêu câu chuyện thú vị được kể, những đùa vui thoải mái về chuẩn bị đêm giao thừa đón mừng năm mới, những câu truyện cổ tích ru êm thích thú cứ thể rộn ràng quên thời gian.Riêng tôi lại lẩm nhẩm những câu thơ nghĩ vội, những bài văn tả cảm xúc của mình về những cái tết tạm quên chiến tranh, những cái tết nhọc nhằn của tuổi thơ nghèo khó, những cái tết buồn vui do thời cuộc cứ thế qua đi, qua đi vội vã, giật mình nhìn lại tuổi đã chớm hoàng hôn.Nhìn quanh mình vẫn chỉ là nỗi nhớ ngập tràn kỷ niệm đã xa xôi tự khi nào.

Thời đại công nghiệp hối hả không còn như ngày xưa, rất ít gia đình ở đô thị gói bánh tét ngày tết trong đó có tôi…bất chợt, tôi nhớ đòn bánh tét chay của đứa em kết nghĩa tặng vào tết năm trước,ngon xen lẫn với tấm lòng dễ thương mà em dành cho tôi,chưa bao giờ tôi thưởng thức tuyệt vời những lát bánh tét ngon đến thế.Sau này tôi mới biết, bánh tét này do các ni sư ở một chùa làm, hèn gì quá ngon  và đậm đà hương vị.Bánh tét mỗi năm đều có sứ mệnh nhắc nhở nét văn hóa ẩm thực ngày tết của dân tộc Việt Nam dù thường ngày vẫn có.Nhắc cái tình của mọi người dành cho nhau tròn trịa đủ đầy hương vị.Bánh tét, cái tên dân giã như lòng người phương nam hiền hòa giản dị mừng tết của mình.

Tết đã đến thật gần, bạn đừng quên thêm vài cặp bánh tét vào thực đơn ẩm thực cho mấy ngày tết tràn ngập niềm vui, khởi đầu năm mới bình an và hạnh phúc của gia đình mình, cũng đừng quên dưa món,củ kiệu ăn kèm…Chắc chắn những ngày tết của bạn và gia đình luôn có ý nghĩa và bổ dưỡng lại an toàn thực phẩm,bạn nhé!

PHAN THỊ VINH.